Nâng cao hiệu quả đào tạo trung cấp lý luận chính trị tại Bình Dương (2012-2022): Thành tựu và định hướng
Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng và hội nhập sâu rộng, tỉnh Bình Dương xác định công tác đào tạo trung cấp lý luận chính trị là nhiệm vụ trọng tâm nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ "vừa hồng, vừa chuyên". Giai đoạn 2012-2022 đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ của công tác này, với nhiều thành tựu nổi bật, góp phần chuẩn hóa nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của địa phương. Đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở do ThS. Nguyễn Thị Thủy chủ nhiệm và Trường Chính trị tỉnh chủ trì thực hiện, đã tổng kết và soi chiếu sâu sắc chặng đường quan trọng này.
1. Sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát và vận dụng sáng tạo
Đảng bộ tỉnh Bình Dương đã luôn quán triệt sâu sắc quan điểm của Trung ương Đảng về tầm quan trọng của công tác đào tạo lý luận chính trị. Đại hội Đảng bộ tỉnh qua các nhiệm kỳ IX (9/2010), X (10/2015), và XI (11/2020) đều nhấn mạnh yêu cầu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trong đó có đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Tỉnh ủy đã ban hành nhiều chương trình hành động, nghị quyết và đề án cụ thể nhằm nâng cao chất lượng hệ thống chính trị cơ sở, phát triển nguồn nhân lực, và xây dựng Trường Chính trị tỉnh đạt chuẩn.
Sự chỉ đạo này thể hiện sự vận dụng sáng tạo, linh hoạt các chủ trương của Trung ương vào điều kiện thực tiễn của địa phương, không trông chờ, ỷ lại, và đã được Trung ương Đảng đánh giá cao là tỉnh năng động, vận dụng sáng tạo chủ trương, đường lối của Đảng, hoàn thành tốt nhiệm vụ. Đặc biệt, tỉnh đã chú trọng gắn công tác đào tạo lý luận chính trị với các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là trong bối cảnh Bình Dương từ một tỉnh nông nghiệp vươn lên thành tỉnh công nghiệp với tốc độ đô thị hóa nhanh. Yêu cầu về một đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm và có trình độ chuyên môn, lý luận chính trị ngày càng cao trở nên cấp thiết.
2. Xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên
Trường Chính trị tỉnh Bình Dương, với vai trò là đơn vị nòng cốt trong đào tạo trung cấp lý luận chính trị, đã có những bước tiến vượt bậc trong xây dựng đội ngũ. Đến năm 2022, tổng số cán bộ, viên chức của trường là 45 người, trong đó có 36 người hưởng lương từ ngân sách. Ban Giám hiệu gồm 04 đồng chí, với 01 đồng chí Hiệu trưởng có trình độ tiến sĩ và 03 đồng chí Phó Hiệu trưởng có trình độ thạc sĩ (trong đó 02 đồng chí đang học Nghiên cứu sinh); tất cả đều có trình độ Cao cấp lý luận chính trị. Việc Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy kiêm Hiệu trưởng đã tạo thuận lợi lớn trong chỉ đạo và phối hợp công tác.
Đội ngũ lãnh đạo các khoa, phòng có trình độ chuyên môn và lý luận chính trị đồng đều, với nhiều thạc sĩ, tiến sĩ, và tất cả đều có trình độ Cao cấp lý luận chính trị; họ luôn nỗ lực nâng cao trình độ, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao. Năm 2022, có 23 viên chức trực tiếp tham gia giảng dạy, chiếm 63,88% tổng số biên chế. Tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ là 8,69% (2/23); thạc sĩ là 78,26% (18/23), trong đó nhiều người đang học nghiên cứu sinh; và đại học là 11,53% (03/23), hiện đang học cao học. Về lý luận chính trị, 18 đồng chí có trình độ Cao cấp, 05 đồng chí có trình độ Trung cấp (trong đó có 01 đồng chí đang học Cao cấp và 02 đồng chí đang học Trung cấp).
Độ tuổi trung bình của giảng viên là 44, với kinh nghiệm giảng dạy và thực tiễn phong phú. Giảng viên của Trường được đánh giá có phẩm chất tư tưởng, chính trị vững vàng, lối sống chuẩn mực, yêu nghề, và tích cực học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Năng lực sư phạm tốt, 100% giảng viên đã có chứng chỉ nghiệp vụ sư phạm hoặc chứng chỉ phương pháp dạy học tích cực hoặc đã có bằng tốt nghiệp đại học sư phạm. Nhiều giảng viên đạt giải cao trong các hội thi giảng viên dạy giỏi toàn quốc các Trường Chính trị tỉnh, thành phố. Trình độ tin học, ngoại ngữ của giảng viên đều đạt chuẩn và trên chuẩn theo quy định. Trường cũng thường xuyên mời giảng viên thỉnh giảng là lãnh đạo các sở, ban, ngành và các nhà khoa học uy tín để cập nhật kiến thức thực tiễn.
3. Công tác quản lý đào tạo
Giai đoạn 2012-2022, công tác quản lý đào tạo tại Trường Chính trị tỉnh Bình Dương đã có nhiều đổi mới toàn diện, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo. Kế hoạch đào tạo hàng năm được xây dựng khoa học, dựa trên sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường với Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Sở Nội vụ và các địa phương, đảm bảo sát thực tiễn và được Tỉnh ủy phê duyệt kịp thời.
Quy trình tuyển sinh, tổ chức lớp học được thực hiện nghiêm túc, công khai, minh bạch, đảm bảo lựa chọn đúng đối tượng học viên đáp ứng tiêu chuẩn và phù hợp quy hoạch cán bộ. Nhà trường chủ động tăng cường các lớp học tập trung, đồng thời duy trì cân đối giữa hai hình thức tập trung và không tập trung, đảm bảo sĩ số phù hợp với quy định và điều kiện cơ sở vật chất.
Đặc biệt, trường đã tiên phong mở các lớp đào tạo chuyên biệt cho từng khối ngành như giáo dục, y tế, tòa án, công an, giúp nâng cao tính ứng dụng của chương trình. Công tác quản lý giảng dạy, thi cử được chú trọng với việc thường xuyên rà soát, cập nhật quy chế, quy định rõ trách nhiệm từng cá nhân, đơn vị. Hoạt động kiểm tra, giám sát, dự giờ và lấy ý kiến phản hồi từ học viên được triển khai nghiêm túc. Quy trình ra đề, chấm thi, hướng dẫn tiểu luận, khóa luận tốt nghiệp được cải tiến, khuyến khích sự chủ động, sáng tạo và kiểm soát chặt chẽ việc sao chép tài liệu.
Nhờ những nỗ lực này, từ năm 2012 đến 2022, trường đã tổ chức thành công 126 lớp với 9.263 học viên, riêng năm 2022 đạt mức tăng trưởng đột phá với 23 lớp và 1.520 học viên tham gia.
4. Đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học và nghiên cứu thực tế:
Trường Chính trị tỉnh Bình Dương luôn xác định nghiên cứu khoa học và nghiên cứu thực tế là nhiệm vụ trọng tâm nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy, gắn lý luận với thực tiễn. Đội ngũ cán bộ, giảng viên tích cực tham gia các hoạt động khoa học, viết bài đăng trên báo, tạp chí chuyên ngành, website của trường, cũng như gửi tham luận cho các hội thảo, tọa đàm khoa học do các cấp tổ chức.
Giai đoạn 2012-2022, Hội đồng khoa học của trường đã phê duyệt nhiều giáo án mới, tổ chức 11 hội thảo, tọa đàm khoa học các cấp. Trang thông tin điện tử của trường, hoạt động từ năm 2016, đã trở thành kênh truyền thông hiệu quả, thu hút hơn 1 triệu lượt truy cập, góp phần lan tỏa thông tin học thuật, nghiên cứu. Nhiều công trình nghiên cứu có tính ứng dụng cao đã được xuất bản, như đề tài “Tình hình nhiệm vụ địa phương”, tập bài giảng “Kỹ năng lãnh đạo, quản lý” và “Thực tiễn và kinh nghiệm xây dựng, phát triển tỉnh Bình Dương”. Năm 2022, cán bộ, viên chức nhà trường đã đăng ký thực hiện 6 đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh và 20 đề tài cấp cơ sở.
Bên cạnh đó, công tác nghiên cứu thực tế được chú trọng nhằm bổ sung kiến thức thực tiễn vào bài giảng. Hàng năm, trường tổ chức các chuyến đi thực tế, học hỏi kinh nghiệm ở các trường bạn, địa phương trong và ngoài nước cho cán bộ, giảng viên. Từ năm 2012-2022, đã có hơn 90 lượt nghiên cứu thực tế tại các cơ quan, đơn vị trong tỉnh, đồng thời hướng dẫn học viên đi thực tế, đảm bảo gắn kết chặt chẽ giữa lý luận và thực tiễn.
5. Chất lượng học viên và kết quả học tập
Chất lượng đầu vào của học viên các lớp trung cấp lý luận chính trị tại Bình Dương ngày càng nâng cao, với đối tượng đa dạng gồm cán bộ đương chức, cán bộ quy hoạch lãnh đạo các cấp Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội, cùng cán bộ, công chức, viên chức từ các cơ quan, lực lượng vũ trang và doanh nghiệp. Số lượng học viên có trình độ đại học và sau đại học ngày càng tăng, có lớp 100% học viên đạt trình độ đại học, trong đó nhiều người có học vị thạc sĩ, tiến sĩ. Sự đa dạng về ngành nghề và kinh nghiệm thực tiễn tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp thu lý luận và gắn kết thực tiễn, nâng cao chất lượng dạy và học.
Kết quả học tập khả quan với khoảng 60% học viên đạt loại khá, giỏi; trong đó 57,45% đạt loại Giỏi, 41,80% loại Khá và chỉ 0,75% Trung bình. Học viên thể hiện tinh thần học tập nghiêm túc, chấp hành đúng giờ, nội quy, quy chế của Học viện và Trường, luôn cầu thị và mong muốn tiếp thu kiến thức để phục vụ công việc. Họ tích cực nghe giảng, ghi chép đầy đủ và trao đổi với giảng viên về lý luận và thực tiễn.
Một bộ phận học viên có ý thức tự giác cao, đọc tài liệu trước lớp và soạn đề cương thảo luận, đặc biệt ở các lớp tập trung. Đa số thực hiện nghiêm túc nội quy, quy chế, thể hiện ý thức tổ chức, kỷ luật cao. Kết quả rèn luyện từ 2012-2022 cho thấy 100% học viên đạt kết quả rèn luyện tốt. Nhiều học viên sau tốt nghiệp được giao nhiệm vụ mới, bổ nhiệm vị trí lãnh đạo cao hơn hoặc được quy hoạch vào các chức danh chủ chốt, tiếp tục được cử đi đào tạo hệ Cao cấp lý luận chính trị.
6. Xây dựng văn hóa trường đảng, giữ vững kỷ cương
Trong những năm qua, Trường Chính trị tỉnh Bình Dương luôn chú trọng xây dựng và giữ gìn nền nếp kỷ cương, kỷ luật trong mọi hoạt động, đồng thời phát huy hiệu quả các giá trị văn hóa đặc trưng của Trường Đảng. Điều này được thể hiện rõ nét trong cách ứng xử giữa thầy và trò, giữa đồng nghiệp, cũng như giữa cán bộ, đảng viên là học viên với nhau, tạo nên môi trường học tập, rèn luyện lành mạnh, văn minh và đoàn kết.
Kỷ cương trong công tác đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học và thực tiễn được xem là nền tảng quan trọng, góp phần vun đắp truyền thống cách mạng, xây dựng niềm tự hào cho các thế hệ cán bộ, giảng viên, học viên. Đội ngũ viên chức của trường luôn tuân thủ nghiêm túc các quy định, quy chế; giảng viên đảm bảo thời gian làm việc, giữ gìn kỷ luật phát ngôn, tôn trọng ý kiến cấp trên và đồng nghiệp, khách quan, trung thực trong giảng dạy, không có hành vi sách nhiễu học viên, đồng thời thể hiện đầy đủ phẩm chất đạo đức, tinh thần tự học và sáng tạo theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Tác phong, trang phục của giảng viên luôn lịch sự, chuẩn mực, góp phần xây dựng hình ảnh người thầy mẫu mực.
Đối với học viên, đa số đều có ý thức học tập nghiêm túc, tôn trọng thầy cô, bạn bè, chấp hành tốt nội quy, quy định của nhà trường và tích cực đấu tranh với các biểu hiện tiêu cực. Trường đã cụ thể hóa quy định về ứng xử văn hóa của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh bằng việc xây dựng quy chế văn hóa công sở, đạo đức, lối sống lành mạnh, văn minh. Hằng năm, các hoạt động hội thi, giao lưu học thuật, thể thao do công đoàn tổ chức đã góp phần gắn kết tập thể, xây dựng văn hóa trường Đảng ngày càng vững mạnh.
7. Đầu tư cơ sở vật chất, đảm bảo chế độ chính sách
Giai đoạn 2012-2022, Trường Chính trị tỉnh Bình Dương đã đạt nhiều bước tiến quan trọng trong đầu tư cơ sở vật chất, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu đào tạo và nghiên cứu. Trường sở hữu khuôn viên rộng gần 29.000m², với hệ thống nhà làm việc, phòng học, hội trường hiện đại. Cụ thể, trường có 9 phòng học và 8 hội trường với tổng cộng 1.425 chỗ ngồi, được trang bị đầy đủ máy chiếu, âm thanh, bàn ghế đồng bộ, phục vụ hiệu quả cho các hoạt động đào tạo, hội thảo. Khu ký túc xá gồm 72 phòng, căng tin, sân thể thao, cùng các tiện ích như máy lạnh, máy tính, máy in, tủ hồ sơ... đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, học tập của cán bộ, giảng viên và học viên.
Thư viện trường hiện có hơn 3.200 đầu sách giáo trình, tài liệu chuyên môn và gần 29.000 đầu sách tham khảo, phục vụ tốt cho việc học tập, nghiên cứu. Ngoài ra, trường còn bố trí phòng tập giảng cho giảng viên, phòng truyền thống lưu giữ tư liệu lịch sử, cùng các tiện ích như căng tin, máy bán hàng tự động, sân tennis, khu bóng bàn, nhà xe khang trang. Đánh giá từ học viên cho thấy mức độ hài lòng cao đối với cơ sở vật chất, trang thiết bị và nguồn học liệu của trường.
Về chế độ chính sách, trường thực hiện nghiêm túc, công khai các quy định tài chính, đảm bảo quyền lợi cho người lao động và tạo điều kiện để công đoàn, viên chức tham gia giám sát. Quy chế chi tiêu nội bộ được xây dựng dân chủ, minh bạch. Các chính sách thu hút, hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực được triển khai kịp thời, đặc biệt là các chế độ đãi ngộ như hỗ trợ tiền ăn trưa, thưởng lễ tết, nâng cao mức chi trả giảng dạy, góp phần tạo động lực và thu hút đội ngũ giảng viên chất lượng cao cho nhà trường.
Kết Luận
Đề tài “Nâng cao hiệu quả công tác đào tạo hệ trung cấp lý luận chính trị của Đảng bộ tỉnh Bình Dương (2012-2022)” đã hoàn thành các mục tiêu đề ra, đóng góp thiết thực cả về lý luận lẫn thực tiễn. Đề tài đã hệ thống hóa chủ trương của Trung ương và Đảng bộ tỉnh Bình Dương, đồng thời phân tích, đánh giá toàn diện quá trình lãnh đạo, chỉ đạo công tác đào tạo trung cấp lý luận chính trị trong giai đoạn 2012-2022. Qua đó, những thành tựu, hạn chế và nguyên nhân đã được chỉ rõ, giúp nhìn nhận khách quan thực trạng công tác này.
Một điểm nổi bật là đề tài đã đúc kết được những bài học kinh nghiệm quý báu, có giá trị tham khảo cho cả Bình Dương và các địa phương có điều kiện tương tự. Trên cơ sở đó, các nhóm giải pháp đồng bộ, khả thi đã được đề xuất, tập trung vào tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy, xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên và tạo động lực cho học viên.
Kết quả nghiên cứu là nguồn tư liệu quan trọng cho các cơ quan chức năng, cũng như phục vụ công tác giảng dạy, nghiên cứu về đào tạo lý luận chính trị trong bối cảnh mới.
Nguồn KQNC: "Nâng cao hiệu quả đào tạo trung cấp lý luận chính trị tại Bình Dương (2012-2022): Thành tựu và định hướng". Xem toàn văn tại Trung tâm Thông tin và Thống kê Khoa học và Công nghệ tỉnh Bình Dương
Thy Diễm