Một số nghiên cứu về mô hình hợp tác xã nông nghiệp kiểu mới trong cung ứng dịch vụ kết hợp sản xuất nông nghiệp
Nông nghiệp, từ lâu đã là cột mốc quan trọng định hình nền kinh tế và xã hội của mỗi quốc gia. Tuy nhiên, với sự phát triển không ngừng của xã hội hiện đại, nền nông nghiệp đối diện với nhiều thách thức lớn, đặc biệt là trong quá trình quản lý chuỗi cung ứng.
Mô hình hợp tác xã nông nghiệp, kiểu mới, đã nổi lên như một giải pháp tiên tiến để giải quyết những thách thức này. Thay vì mô hình truyền thống của việc sản xuất và tiêu thụ nông sản, mô hình hợp tác xã nông nghiệp mới mở rộng phạm vi của sự hợp tác, kết hợp sản xuất nông nghiệp với cung ứng dịch vụ, tạo nên một hệ sinh thái hoàn chỉnh. Sau đây là một số nghiên cứu về mô hình hợp tác xã nông nghiệp kiểu mới trong cung ứng dịch vụ kết hợp sản xuất nông nghiệp
1. Đề tài “Xây dựng mô hình hợp tác xã kiểu mới trong sản xuất và cung ứng một số dịch vụ nông nghiệp” do tác giả Ngô Lực Cường thuộc Viện Lúa Đồng bằng Sông Cửu Long thực hiện vào năm 2006 với mục tiêu nhằm hỗ trợ một số mô hình hợp tác xã điểm phát triển bền vững và có hiệu quả. Đề tài thực hiện với mục tiêu củng cố mô hình HTX kiển mới phát triển vững chắc thông qua các hoạt động cũng cố năng lực quản lý, xây dựng phương án tổ chức sản xuất và tiêu thụ, kiểm định và chứng nhận chất lượng sản phẩm, xây dựng và đăng ký nhãn hiệu hàng hoá, chuyển giao khoa học kỹ thuật nhằm hỗ trợ cho người nông dân sản xuất tốt, giúp hợp tác xã ổn định sản xuất kinh doanh có hiệu quả cao, giải quyết công ăn việc làm cho người dân, nâng cao thu nhập và đời sống của người nông dân, góp phần thức đẩy phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Kết quả nghiên cứu đã ây dựng mô hình hợp tác xã kiểu mới tạo nền tảng cho việc xây dựng nông thôn mới, hướng tới một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững nâng cao đời sống nông dân. Mục tiêu của đề tài là hỗ trợ để cũng cố, đưa một số hợp tác xã điểm đi vào hoạt động có hiệu quả, góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư sản xuất, giải quyết việc làm, tăng thu nhập và cải thiện đời sống nông dân, thông qua một số hoạt động sản xuất, dịch vụ cung ứng nông nghiệp như: vật tư nông nghiệp, hạt giống lúa, hạt giống rau, giống ăn quả chất lượng cao và dịch vụ tiêu thụ trái cây; Hỗ trợ nâng cao chất lượng quản lý của ban quản lý hợp tác xã về trình độ chuyên môn, phương tiện và cách thức tiếp cận khoa học kỹ thuật mới.
2. Đề tài “Xây dựng mô hình Hợp tác xã nông nghiệp kiểu mới của huyện cung ứng dịch vụ kết hợp sản xuất nông nghiệp huyện Vĩnh Thạnh” do PGS.TS. Nguyễn Phú Son, Trường Đại học Cần Thơ làm chủ nhiệm thực hiện vào năm 2020. Đề tài được thực hiện với mục tiêu là nâng cao năng lực quản lý, điều hành và tiếp cận thị trường đáp ứng theo yêu cầu HTX kiểu mới cho lực lượng cán bộ hợp tác xã (HTX) xã viên của các HTX nông nghiệp điển hình của huyện Vĩnh Thạnh, gắn với hoạt động sản xuất sản phẩm theo hướng an toàn cho 03 HTX nông nghiệp thực hiện mô hình điển hình HTX kiểu mới trên địa bàn huyện Vĩnh Thạnh. Kết quả nghiên cứu cho thấy, đề tài đã đánh giá hiện trạng hoạt động sản xuất, kinh doanh và năng lực quản lý điều hành của các hợp tác xã (HTX) nông nghiệp trên địa bàn huyện Vĩnh Thạnh nhằm xác định các nhu cầu nâng cao năng lực, xây dựng các dịch vụ phục vụ sản xuất và liên kết tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp của HTX; đã xây dựng 03 mô hình thí điểm thực hiện hoạt động dịch vụ cung ứng đầu vào, liên kết tiêu thụ tập trung thông qua HTX theo hình thức kiểu mới. Qua đó, đánh giá tổng kết và rút ra bài học kinh nghiệm cho các mô hình dịch vụ phục vụ sản xuất kinh doanh và liên kết tiêu thụ sản phẩm lúa của HTX trong thời gian của dự án, trên cơ sở đó đề xuất giải pháp duy trì và nhân rộng mô hình hợp tác xã kiểu mới trên địa bàn huyện. Về hiệu quả kinh tế của đề tài đạt được là các mô hình dịch vụ sản xuất phục vụ cho nông dân - thành viên các hợp tác xã kiểu mới sẽ mang lại các lợi ích kinh tế so với các nông dân không sử dụng dịch vụ là từ 5 - 10%. Bản thân các mô hình dịch vụ sản xuất có thể tự lực (tự thu, tự chi) trong hoạt động dịch vụ hàng năm. Các mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm sẽ làm lợi cho các nông dân tham gia liên kết từ 5 - 10% so với nông dân không tham gia liên kết.
3. Đề tài “Xây dựng và phát triển mô hình hợp tác xã kiểu mới ở tỉnh Vĩnh Long” do PGS. TS. Võ Hồng Tú thuộc đại học Cần Thơ làm chủ nhiệm thực hiện vào năm 2022. Mục tiêu chung của dự án là nhằm xây dựng mô hình HTX nông nghiệp điển hình gắn sản xuất và tiêu thụ tập trung, qua đó giúp HTX nâng cao năng lực cạnh tranh, tiêu thụ đầu ra nông sản ổn định và quản lý tốt chất lượng vật tư đầu vào. Ngoài ra, dự án còn góp phần tăng cường năng lực quản lý kinh doanh nông nghiệp cho các mô hình HTX hiện nay.
Nghiên cứu về mô hình hợp tác xã (HTX) nông nghiệp kiểu mới trong cung ứng dịch vụ kết hợp sản xuất nông nghiệp là một bước quan trọng trong hướng phát triển nền nông nghiệp hiện đại. Nghiên cứu đã đặt ra và trả lời một số câu hỏi quan trọng về hiệu suất và ưu điểm của mô hình này trong ngữ cảnh của cung ứng dịch vụ nông nghiệp ngày nay.
Chúng ta đã thấy rằng mô hình HTX mới này không chỉ tạo ra một cộng đồng hỗ trợ cho nông dân mà còn là nguồn động viên mạnh mẽ cho sự đổi mới và tăng cường chất lượng sản xuất. Sự kết hợp giữa sản xuất và cung ứng dịch vụ đã tạo ra một hệ sinh thái nông nghiệp toàn diện, giúp nâng cao thu nhập và sự bền vững của cả cộng đồng.
Tuy nhiên, còn nhiều thách thức cần vượt qua như vấn đề quản lý, chia sẻ nguồn lực, và đào tạo lao động. Để thúc đẩy mô hình này, sự hỗ trợ chính sách và sự hợp tác từ phía các bên liên quan là cần thiết. Bằng cách này, mô hình HTX nông nghiệp kiểu mới có thể trở thành một động lực quan trọng trong sự phát triển bền vững của nền nông nghiệp hiện đại.
Quốc Tân