Quản lý hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phương cho học sinh trung học phổ thông
Giáo dục truyền thống cách mạng địa phương cho học sinh trung học phổ thông là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm bồi dưỡng lý tưởng, đạo đức, lối sống và ý thức trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với quê hương, đất nước. Luận văn “Quản lý hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phương cho học sinh trung học phổ thông” của tác giả Võ Nguyễn Ngọc An tập trung nghiên cứu thực trạng, đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả hoạt động này tại các trường trung học phổ thông trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Công trình không chỉ góp phần bổ sung cơ sở lý luận mà còn đưa ra các giải pháp thực tiễn, phù hợp với đặc thù địa phương, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
Mở đầu
Trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, giáo dục truyền thống cách mạng địa phương cho học sinh trung học phổ thông ngày càng được khẳng định là nhiệm vụ quan trọng nhằm bồi dưỡng lý tưởng, đạo đức, lối sống và ý thức trách nhiệm cho thế hệ trẻ. Truyền thống cách mạng không chỉ là nguồn sức mạnh tinh thần mà còn là nền tảng hình thành nhân cách và động lực để học sinh phấn đấu vì quê hương, đất nước. Tuy nhiên, thực tế triển khai hoạt động này ở các trường trung học phổ thông vẫn còn những hạn chế về nội dung, phương pháp, sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục cũng như điều kiện tổ chức, khiến hiệu quả giáo dục chưa đạt như mong đợi.
Nhiều nghiên cứu trong nước đã tập trung làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục truyền thống cách mạng ở trường phổ thông. Tiêu biểu là luận án của Thái Văn Long về tích hợp giáo dục truyền thống cách mạng vào các môn khoa học xã hội và tổ chức hoạt động ngoại khóa tại Cà Mau, hay các chương trình, đề án tại Tuyên Quang, Bình Định, Kiên Giang, Đà Nẵng với các hình thức đa dạng như hội thảo, hành trình về nguồn, lồng ghép nội dung lịch sử địa phương vào môn học, giao lưu nhân chứng lịch sử, các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”. Các công trình này đều khẳng định vai trò quan trọng của giáo dục truyền thống cách mạng trong việc bồi dưỡng thế hệ trẻ, đồng thời chỉ ra những hạn chế về nội dung, phương pháp, điều kiện tổ chức và sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục.
Kế thừa và phát triển những thành quả nghiên cứu trước đó, luận văn của Võ Nguyễn Ngọc An lựa chọn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương – một địa phương giàu truyền thống cách mạng, đang phát triển mạnh mẽ – làm địa bàn khảo sát. Từ thực tiễn này, luận văn đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp, góp phần bổ sung và làm phong phú thêm lý luận, thực tiễn giáo dục truyền thống cách mạng địa phương cho học sinh trung học phổ thông hiện nay.
Từ khóa: Giáo dục truyền thống cách mạng, quản lý giáo dục, học sinh trung học phổ thông, Bình Dương, Thủ Dầu Một, hoạt động giáo dục địa phương
Tóm tắt kết quả nghiên cứu
Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về giáo dục truyền thống cách mạng địa phương và quản lý hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phương cho học sinh trung học phổ thông. Tác giả làm rõ các khái niệm cơ bản, vai trò, mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phương trong nhà trường. Đặc biệt, luận văn nhấn mạnh vai trò của người quản lý trong việc xây dựng kế hoạch, phối hợp các lực lượng giáo dục, tổ chức hoạt động đa dạng, kiểm tra, đánh giá và tạo động lực cho cán bộ, giáo viên, học sinh tham gia tích cực.
Trên cơ sở khảo sát thực tiễn tại 5 trường trung học phổ thông công lập trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một với sự tham gia của 211 cán bộ quản lý, giáo viên và 1.017 học sinh, luận văn đã phân tích, đánh giá khách quan thực trạng quản lý hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phương. Kết quả khảo sát cho thấy đa số cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động này, đánh giá cao hiệu quả giáo dục truyền thống cách mạng trong việc bồi dưỡng lý tưởng, đạo đức, lối sống cho học sinh. Tuy nhiên, hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phương vẫn còn những hạn chế như: nội dung, hình thức tổ chức chưa phong phú; sự phối hợp giữa nhà trường với các lực lượng xã hội chưa chặt chẽ; điều kiện vật chất, kinh phí còn hạn chế; nhận thức của một bộ phận học sinh về truyền thống cách mạng địa phương chưa sâu sắc.
Dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn khảo sát, tác giả đã đề xuất hệ thống 6 biện pháp quản lý hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phương cho học sinh trung học phổ thông tại thành phố Thủ Dầu Một. Các biện pháp bao gồm: nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh; xây dựng kế hoạch hoạt động khoa học, cụ thể, phù hợp với đặc thù từng trường; tổ chức hoạt động theo hướng đa dạng hóa nội dung, hình thức, phương pháp; tăng cường phối hợp giữa nhà trường với các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường; huy động nguồn lực xã hội hóa, cải thiện điều kiện vật chất, tạo động lực cho các chủ thể tham gia; kiểm tra, đánh giá thường xuyên, kịp thời, điều chỉnh hoạt động phù hợp với thực tiễn. Các biện pháp này được xây dựng trên nguyên tắc khoa học, thực tiễn, đảm bảo tính hệ thống, mở, linh hoạt, phù hợp với điều kiện từng nhà trường và từng giai đoạn phát triển của địa phương.
Khảo nghiệm thực tế cho thấy các biện pháp đề xuất được đánh giá cao về tính cần thiết, khả thi. Cán bộ quản lý, giáo viên nhận thấy việc áp dụng các biện pháp này giúp nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phương, tăng cường sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục, phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của học sinh. Đặc biệt, các hoạt động trải nghiệm thực tế, giao lưu với nhân chứng lịch sử, tham quan di tích, tổ chức cuộc thi tìm hiểu về truyền thống cách mạng địa phương được học sinh hưởng ứng tích cực, góp phần nâng cao nhận thức, tình cảm, ý thức trách nhiệm của học sinh đối với quê hương, đất nước.
Luận văn cũng chỉ ra một số hạn chế, khó khăn trong quá trình triển khai các biện pháp quản lý như: nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất còn hạn chế; một số cán bộ, giáo viên, học sinh chưa thực sự quan tâm, chủ động tham gia; công tác phối hợp giữa nhà trường với các lực lượng ngoài xã hội đôi khi còn hình thức, thiếu chiều sâu. Từ đó, tác giả kiến nghị các cấp quản lý giáo dục, chính quyền địa phương tăng cường đầu tư, hỗ trợ nguồn lực, tạo điều kiện thuận lợi cho các trường trung học phổ thông tổ chức hiệu quả hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phương; đồng thời đề nghị các trường chủ động đổi mới, sáng tạo trong xây dựng kế hoạch, tổ chức hoạt động, phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể, gia đình và cộng đồng.
Kết luận
Giáo dục truyền thống cách mạng địa phương cho học sinh trung học phổ thông là nhiệm vụ quan trọng, góp phần hình thành thế hệ trẻ phát triển toàn diện về trí tuệ, đạo đức, lý tưởng, bản lĩnh và ý thức trách nhiệm với quê hương, đất nước. Luận văn “Quản lý hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phương cho học sinh trung học phổ thông” của tác giả Võ Nguyễn Ngọc An đã hệ thống hóa cơ sở lý luận, khảo sát thực trạng và đề xuất các biện pháp quản lý thiết thực, khả thi, phù hợp với đặc thù địa phương. Công trình không chỉ có giá trị tham khảo cho các nhà quản lý giáo dục, giáo viên, các nhà nghiên cứu mà còn có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc đối với các trường trung học phổ thông trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một nói riêng và các địa phương khác nói chung. Việc triển khai đồng bộ, hiệu quả các biện pháp quản lý sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục truyền thống cách mạng địa phương, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, phát triển bền vững, hình thành thế hệ trẻ “vừa hồng, vừa chuyên”, sẵn sàng hội nhập và phát triển trong thời đại mới.
Nguồn LVLA: " Quản lý hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phương cho học sinh trung học phổ thông". Xem toàn văn tại Trung tâm Thông tin và Thống kê Khoa học và Công nghệ tỉnh Bình Dương
Ngọc Trang